نام تیسنکروپ بیشتر با فولاد گره خورده است. هرچند این کمپانی بزرگ آلمانی یکی از بزرگترین شرکتهای تولید فولاد در جهان است اما حوزه کاریاش را به صنایع قطعات خودروسازی، کشتیسازی، راهآهن، ساخت ناوگانهای دریایی، آسانسور، پله برقی، پیادهرو برقی، بالابر و حتی فضاپیماها گسترش داده است.
غول فولادی جهان
شرکت آلمانی تیسنکروپ (ThyssenKrupp) متشکل از ۶۷۰ شرکت زیرمجموعه در سراسر جهان است. دفتر مرکزی این شرکت در شهرهای دویسبروگ (Duisburg) و اسن (Essen) قرار دارد. تیسنکروپ یکی از بزرگترین صنایع تولید فولاد جهان است که در سال ۲۰۱۵ در رتبه دهم صنایع بزرگ فولاد قرار داشت. ساخت دفتر مرکزی شرکت در شهر اسن در سال ۲۰۰۷ آغاز شد و فاز نخست آن در سال ۲۰۱۰ و فاز دوم آن در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید. تیسنکروپ در کنار تولید فولاد در ساخت ماشینهای صنعتی، قطارهای سریعالسیر، آسانسور، کشتیسازی و زیردریایی فعالیت دارد. ۳۳درصد از تولیدات تیسنکروپ در آلمان، ۲۸درصد در دیگر کشورهای اتحادیه اروپا و ۲۱درصد در کشورهای آمریکا و آمریکای لاتین به فروش میرسد. ۹درصد فروش کمپانی در دو کشور اسپانیا و ایتالیا انجام میشود. این کمپانی حجم زیادی از آسانسور خود را در اسپانیا و بخش بزرگی از فولاد ضدزنگ را در ایتالیا تولید میکند.
ادغام، خرید، فروش
تیسنکروپ در سال ۱۹۹۹ از ادغام دو شرکت تیسن ایجی (Thyssen AG) که در سال ۱۸۹۱ و شرکت کروپ (Krupp) که در سال ۱۸۱۱ تأسیس شده بود تشکیل شد. این کمپانی بزرگ حوزه فعالیتهای خود را در دهه ۱۹۸۰ به دیگر بخشهای صنعت گسترش داد. در سال ۱۹۷۸ تیسنایجی با خرید شرکت بود (Budd Company) که در زمینه تولید قطعات خودرو فعالیت میکرد به صنعت خودروهای آمریکا وارد شد. این شرکت بعدها با نام تیسنکروپ بود کو (ThyssenKrupp Budd Co) حوزه کاریاش را به ساخت واگنهای قطار، قطعات هواپیما و بالگرد، موشک، سفینههای فضایی و ادوات دفاعی گسترش داد. تیسنکروپ در سال ۲۰۰۶ این شرکت را فروخت. در سال ۱۹۹۹ تیسنکروپ شعبه آسانسورسازی شرکت آمریکایی دوور کورپوریشن (Dover Corporation) را خرید. همچنین در سال ۲۰۰۵ شرکت هوالدتزورک دوچه ورفت (Howaldtswerke-Deutsche Werft) یکی از بزرگترین و مهمترین شرکتهای کشتیسازی اروپا و ۶۰درصد سهام شرکت اطلس الکترونیک (Atlas Elektronik) که در ساخت ناو و زیردریایی فعال است را خرید. تیسنکروپ همچنین در سال ۲۰۰۸ دو شرکت آمریکایی؛ آپولو متالز (Apollo Metals) و اوییشن متالز (Aviation Metals) که در تولید قطعات کیهانی و فضایی فعال بودند را خرید. این شرکت در سال ۲۰۱۲ شرکت تیسنکروپ واپاسا (ThyssenKrupp Waupaca) که در زمینه تولید و ساخت قطعات خودرو فعال بود را فروخت. تیسنکروپ در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد که قصد دارد ۳،۱ میلیارد دلار در پروژه تولید فولاد کربنی و فولاد ضدزنگ در ایالت آلابامای آمریکا سرمایهگذاری کند. پروژهای که به دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیز گسترش خواهد یافت. بودجه این پروژه در سال ۲۰۱۲ به ۴،۶ میلیارد دلار افزایش یافت و رکورد بیشترین سرمایهگذاری یک شرکت آلمانی در خاک آمریکا را شکست. آخرین اقدامهای خبرساز شرکت تیسنکروپ در سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۷ رقم خورد. این غول صنعت فولاد جهان در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفت شرکت قطعهسازی تیلورد بلنکس (Tailored Blanks) را که حدود ۴۰درصد بازار قطعهسازی خودروی جهان را با ۷۰۰ میلیون یورو درآمد در اختیار داشت با قیمتی اعلامنشده به شرکت چینی ووهان (Wuhan Iron and Steel Corporation) بفروشد. تیسنکروپ در سال ۲۰۱۷ نیز تصمیم گرفت کارخانههای فولادسازی اروپایی خود را با کارخانههای فولادسازی اروپای غول هندی صنعت فولاد؛ تاتا استیل (Tata Steel) با سهمی برابر ادغام کند. امری که به تأسیس دومین کارخانه بزرگ فولادسازی اروپا انجامید.
سهام ایران در تیسنکروپ
سال ۱۳۵۲ پس از جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل قیمت نفت افزایش یافت و حجم انبوهی پول روانه خزانه حکومت پهلوی شد. محمدرضا پهلوی در راستای پروژههای سرمایهگذاری خارجی در ایران ۲۴،۹درصد از سهام شرکت تیسنکروپ را به مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار خرید. تیسنکروپ با تزریق این پول از ورشکستگی نجات پیدا کرد و پایش به بازار فولاد ایران باز شد. پس از انقلاب در وضعیت سهام ایران تغییرات زیادی حاصل شد. تیسن گروپ برای رهایی از بحرانهای مالی تصمیم گرفت به عنوان شرکت سهامی عام وارد بورس شود. برای ورود به بورس آلمان سهم برابر همه سهامداران شرط است و در نتیجه سهم ایران به ۸درصد کاهش یافت. البته پس از قرارداد تیسنگروپ با وزارت دفاع آمریکا و پافشاری دولت آمریکا، این سهم به زیر ۵ درصد رسید. دولت نهم در سال ۸۶ سهام شرکت تیسنکروپ را در فهرست فروش قرار داد که خبری پیرامون نتیجه آن منتشر نشد.
انقلاب در صنعت آسانسورسازی
دامنه فعالیتهای تولیدی تیسنکروپ منحصر به تولید فولاد و ساخت قطعات خودرو، فضاپیما و زیردریایی نیست. این کمپانی بینالمللی یکی از برندهای معروف تولید آسانسور، پلهبرقی، پیادهرو برقی و انواع بالابر در جهان به شمار میرود. ۵۱هزار نفر در صنایع آسانسورسازی تیسنکروپ کار میکنند. تیسنکروپ تنها در اسپانیا که فعالیت اصلی ساخت آسانسور در آن کشور متمرکز است ۵۵۰۰ کارمند دارد و ۱٫۶ میلیارد یورو از فروش آسانسور در ۱۵۰ کشور جهان درآمد کسب میکند. برج آسانسور تیسنکروپ در شهر روتویل (Rottweil) آلمان در سال ۲۰۱۶ افتتاح شد. این برج که ۲۴۶ متر ارتفاع دارد از ۱۲ چاله آسانسور برخوردار است و به عنوان مکانی گردشگری در این شهر نیز محسوب میشود. تیسنکروپ همواره کوشیده است که در صنعت از پیشگامان تحقیق و توسعه آسانسورسازی باشد. آسانسورهای مدل توئین (TWIN) تنها آسانسوری در جهان است که دو کابل مجزا از یکدیگر در یک محور مشترک دارد. در مقایسه با دیگر مدلها، این مدل ۲۵درصد فضای کمتری برای انتقال تعداد مشابهی مسافر نیاز دارد. در مدل بدون کابل مولتی (MULTI) نیز چندین اتاقک آسانسور درون محوری مشترک هم به صورت عمودی و هم به صورت افقی حرکت میکنند. آسانسورهای مدل مکس (MAX) حتی کار جابجایی مسافران را آسانتر میکند و زمان آن را تا ۵۰درصد کاهش میدهد. تیسنکروپ ادعا میکند که بلوک مرکزی چاله آسانسورهای این شرکت انقلابی در معماری مدرن محسوب میشود چرا که باعث ایجاد محدودیت در طراحی نمیشود. آسانسورهای عمودی و افقی این برند معتبر نیز در نوع خود منحصربهفرد است. تیسنکروپ موتور خطی این آسانسورها را با اقتباس از قطار مغناطیسی ترنس رپید (Trans rapid) در شانگهای با همکاری زیمنس ساخته است. هر کدام از کابینهای آسانسورهای تیسنکروپ تنها نیازمند یک موتور برای هر دو حرکت افقی و عمودی است. تیسنکروپ مدعی است که گزینه حرکت افقی در آسانسور انتخابی سودمند در ساختمانهای کمارتفاع و عریضتر است. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد کمپانی تیسنکروپ را باید در نوع طراحی و مواد به کار رفته در آسانسورها و پلهبرقیها این شرکت جستجو کرد. از آنجا که تیسنکروپ پیشگام تولید فولاد در جهان است، در ساخت آسانسورها و پلهبرقیهایش از پلادور (PLADUR) یا فولاد مسطح کربنی بهره میگیرد. تیسکروپ همواره کوشیده است تا با جایگزین کردن سوختهای پاک، سوخت مواد کمیاب فسیلی را کاهش دهد.
تاریخ پرافت و خیز
تیسنکرپ افت و خیزهای زیادی در تاریخ خود تجریه کرده است. این شرکت حتی در دهههای ۱۹۷۰ میلادی ورشکست شد و با سرمایه ایران توانست دوباره جان بگیرد. رونق تولید و فروش محصولات در آمریکا و ورود به بخش تولید تجهیزات دفاعی نام این برند را دوباره احیاء کرد. در سال ۲۰۰۶ تیسنکرپ به همراه ۴ کمپانی بزرگ آسانسورسازی دیگر از سوی اتحادیه اروپا به دلیل عدم رعایت قانون تثبیت قیمتها طی سالهای ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴؛ مجرم شناخته و به پرداخت ۴۷۹میلیون یورو جریمه محکوم شد. حادثه تلخ دیگر این کمپانی، مرگ کارگرانش در ایتالیا بود. ۷ کارگر ایتالیایی در سال ۲۰۰۷ در شعبه شهر تورین شرکت تیسنکروپ در آتش سوختند. حادثهای که در نهایت به محکومیت و زندانی شدن مدیران کارخانه انجامید. تیسنکروپ در سال ۲۰۱۶ مورد حمله سایبری قرار گرفت و بخش قابلتوجهی از اطلاعات دپارتمان مهندسی و تحقیق و توسعه به سرقت رفت. حملهای که به احتمال زیاد در یکی از کشورهای آسیای جنوبشرقی ساماندهی شده بود و کمپانی برای جبران و بازسازی اطلاعات از دسترفته ۶ ماه زمان صرف کرد.