به‌طوری‌که این ارگان با تأسیس کمیته نما و وضع قوانین و ضوابط مشخصی بر آن است تا سازندگان و معماران را به سوی ساخت نماهایی یک‌پارچه و استفاده از متریال‌های مناسب سوق دهد. اگرچه به‌طورکلی این تلاش‌های دیرهنگام اتفاقی میمون است، اما تنها پرداختن به نمای ساختمان‌های شهر کافی نیست.
بی‌شک شهر تهران از نما و منظر زیبایی بهره نمی‌برد و روشن است این مشکل تنها با تغییر نمای ساختمان‌ها برطرف نخواهد شد؛ چرا که المان‌های شهری، فضاهای عمومی و چشم‌اندازهای شهر تهران از طراحی و معماری مناسب و در خوری بهره‌مند نیست. این موضوع بدان معناست که شهرداری به جای دائم‌المتوقع‌بودن از سازندگان و معماران کمی نیز باید وظایف خود را به یاد آورد. نمای زیبا و آرامش‌بخش شهری حق هر شهروند است و مسئولیت ایجاد آن بر عهده شهرداری است، اما در حال حاضر ساکنان تهران و بسیاری از شهرهای کشور تقریباً از چنین حقی محروم هستند.
به‌طورحتم وضع قوانین و ضوابط سخت در راستای بهبود نمای ساختمان‌ها برای معماران و سازندگان چاره‌ای جز رعایت آن نمی‌گذارد، چرا که گواهی پایان‌کار و بسیاری از مجوزهای ساخت در گرو رضایتمندی شهرداری است؛ و این درحالی است که شهروندان ابزاری برای ابراز عدم رضایتمندی خود از عملکرد شهرداری در دست ندارند.
شهرداری و در کنار آن شورای شهر در جایگاه نمایندگان مردم در برابر شهروندان وظایفی دارند که کاملاً به دست فراموشی سپرده شده است. حتی افراد جامعه نیز توقعات خود را از شهرداری از یاد برده‌اند. این در حالی است که انتظارِ داشتن نمایی زیبا از فضاهای عمومی، پارک‌ها، المان‌های شهری، پیاده‌روها و پل‌ها در شهر از ابتدایی‌ترین حقوق شهروندانی محسوب می‌شود که نمی‌دانند یا نمی‌توانند آن را مطالبه کنند.
موضوعی که شهرداری همواره باید به خاطر داشته باشد آن است که منظر یک شهر را تنها نمای ساختمان‌ها به وجود نمی‌آورد بلکه مکان‌ها و فضاهای بسیاری در ایجاد آن دخیل است. همچنین وظیفه زیباسازی و ایجاد چشم‌انداز دلنشین و برنامه‌ریزی برای دست‌یابی به این موضوع مهم کاملاً بر عهده شهرداری است که البته در این مسیر شهروندان با رعایت قوانین ساخت‌وساز شهری می‌توانند به این ارگان در راستای انجام هرچه بهتر وظایفش یاری رسانند.
نکته مهم دیگری که در بحث منظر شهری تا به امروز کمتر بدان پرداخته شده است توجه به بعد پنجم نماست.
بر هیچ‌کس پوشیده نیست که بستر شهر تهران روی تپه‌ها و ارتفاعات گسترده شده و این شهر در شیب قرار گرفته است. همچنین متوسط ارتفاع ساختمان‌ها نیز در تهران روندی رو به افزایش دارد. بنابراین مجموع این عوامل باعث شده است که چشم‌انداز شهر تهران از بالا اهمیت ویژه‌ای پیدا کند. لازم به یادآوری است بام‌ها مهم‌ترین عنصر تشکیل‌دهنده این بخش از نمای شهر محسوب می‌شوند.
نگاهی گذرا به بام‌های شهر تهران گویای آن است که در مقایسه با چهار نمای تشکیل‌دهنده ساختمان، نمای پنجم به دست فراموشی سپرده شده و کارکرد آن تا سطح یک سرپناه تنزل پیدا کرده است.
در حال حاضر تمای بام‌های تهران بسیار نازیبا، نامنظم، متروک و خاکستری است. این فضا نه‌تنها برای ساکنان ساختمان مفید و کارآمد نیست بلکه بر منظر شهری همچون تهران که در شیب واقع شده است تأثیرات منفی زیادی دارد.
بی‌شک یکی دیگر از وظایف فراموش‌شده شهرداری، تدوین قوانین و ضوابطی در راستای زیباسازی بام‌هاست. امروزه کشور رفته‌رفته شاهد تغییرات آرامی در نحوه نگرش به نمای پنجم است. ورود فرهنگ ساخت باغ‌بام در ساختمان‌ها در کنار دسترسی به تکنولوژی ایجاد آن، اتفاق خوشایندی است و شهرداری می‌تواند با تکیه بر این دستاوردها تدابیر کارآمدی برای توجه به این فضای مهجور اتخاذ کند.
از آنجایی که شهر تهران با مشکلاتی همچون آلودگی هوا، کمبود فضای سبز و نبود اکسیژن دست‌وپنجه نرم می‌کند، پرداختن به سطح پنجم نما علاوه‌بر بهبود منظر شهری در برطرف‌کردن این معضلات نیز نقش بسزایی خواهد داشت.
در این میان نکته حائز اهمیت آن است که توجه به زیباسازی بام‌ها از سوی شهرداری نباید با فشار و اجبارهای همیشگی این ارگان همراه باشد. این موضوع بدان معناست که وضع قوانین و ضوابط سختگیرانه و یا تهدید به پرداخت جرایم نقدی برای ایجاد بام‌های زیبا نه‌تنها کارساز و نتیجه‌‌بخش نیست، بلکه برای شهروندان دردسرساز و هزینه‌بر نیز خواهد بود. شهرداری به جای چنین اقدامات ناکارآمدی موظف است شرایطی ایجاد کند تا شهروندان با سهولت به توسعه و زیبایی سطح پنجم نما بپردازند که از آن جمله باید به وام‌هایی با حاشیه سود کم برای شهروندان و یا پرداخت یارانه و تسهیلات به شرکت‌های فعال در زمینه فضاسازی بام‌ها اشاره کرد.
در نتیجه، چنین همکاری دوجانبه‌ای به ایجاد شهری با پنج بعد نمای زیبا و منظر شهری مناسب می‌انجامد.
مرضیه اکبری/مشاور برندینگ و بهره برداری از مگاپروژه های ساختمانی
